Six Sigma – Μέρος 1
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η βιομηχανική δραστηριότητα των Η.Π.Α. αντιμετώπισε έντονο ανταγωνισμό από την Ιαπωνία. Τα ιαπωνικά προϊόντα ξεχωρίζανε σε σχέση με τα αμερικάνικα, τόσο στο ότι έφθαναν στον καταναλωτή σε χαμηλότερη τιμή, όσο και στο ότι ήταν ανώτερα ποιοτικά.
Μία από τις βασικές αιτίες πίσω από αυτό ήταν ότι στις δεκαετίες που ακολούθησαν το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, οι Ιάπωνες χρησιμοποίησαν με μεγάλη επιτυχία στην βιομηχανική τους παραγωγή μεθόδους, εργαλεία και τακτικές που διδάχθηκαν από τους ίδιους τους Αμερικάνους.
Οι Ιάπωνες εισήγαγαν σε αυτές τις μεθόδους τη δική τους εργασιακή κουλτούρα και φιλοσοφία, επέτυχαν τη δική τους βιομηχανική επανάσταση και δημιούργησαν αυτό που ονομάστηκε μετέπειτα στη δύση Lean Management or Manufacturing.
Ενώ οι πρωτοπόροι θεωρητικοί της Ποιότητας και της Διοίκησης Επιχειρήσεων ήταν Αμερικάνοι, οι Η.Π.Α. και οι επιχειρήσεις τους βρέθηκαν στη δυσχερή θέση να υπολείπονται των Ιαπώνων. Ένα βήμα για την αντιμετώπιση αυτού ήταν η προσπάθεια να αφυπνισθεί η επιχειρηματική κοινότητα των Η.Π.Α., ώστε να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές μέθοδοι και τακτικές που θα στόχευαν στη βελτίωση της ποιότητας και της παραγωγικότητας.
Το 1987 το αμερικανικό κογκρέσο ενέκρινε τη δημιουργία ενός εθνικού βραβείου ποιότητας που ονομάστηκε Malcolm Baldrige (MBNQA). Μία από τις πρώτες εταιρείες που έλαβε αυτό το βραβείο το 1988 ήταν η Motorola, στην οποία γινόταν χρήση μίας νέας, για εκείνη την εποχή, μεθοδολογίας βελτίωσης διεργασιών που ονομάστηκε Six Sigma.
Τι είναι η Six Sigma?
Υπάρχουν τρεις συνήθεις απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση:
- Είναι η στατιστική έννοια που περιγράφει τη μεταβλητότητα και ονομάζεται τυπική απόκλιση. Συμβολίζεται με το ελληνικό γράμμα σ και χρησιμοποιείται στον υπολογισμό της διασποράς ενός συνόλου τιμών.
- Είναι μία φιλοσοφία της επιχειρησιακής αριστείας που βασικό σκοπό έχει την αδιάκοπη αναζήτηση της τελειότητας.
- Είναι η μέθοδος που παρέχει εργαλεία για τη βελτίωση της ικανότητας των επιχειρησιακών διαδικασιών και στοχεύει στην αύξηση της απόδοσης και στη μείωση της διακύμανσης μίας διεργασίας.
Six Sigma και Στατιστική
Η βασική επιδίωξη της Six Sigma είναι η μείωση της μεταβλητότητας σε μία διεργασία. Για αυτό το λόγο η μεθοδολογία χρησιμοποιεί έναν μεγάλο αριθμό εννοιών της στατιστικής και ανάλυσης δεδομένων.
Οι χρήστες της μεθόδου χρησιμοποιούν γνώσεις όπως:
- Βασικές έννοιες πιθανοτήτων
- Συλλογή δεδομένων και δειγματοληψία
- Κατανομές (κανονική, διωνυμική, Poisson, κ.ά.)
- Μελέτη πολλαπλών μεταβλητών
- Συσχέτιση και γραμμική παλινδρόμηση
- Έλεγχος υποθέσεων
- Στατιστικός έλεγχος διεργασίας (SPC)
Η συντριπτική αυτή χρήση στατιστικής συμβάλλει στη μείωση των ελαττωμάτων και του κόστους, με αποτελέσματα τη βελτίωση των κερδών, της παραγωγικότητας, της ποιότητας των προϊόντων ή των υπηρεσιών αλλά και του ηθικού των εργαζομένων λόγω των προαναφερόμενων.
Επίπεδο σίγμα
Το «επίπεδο σίγμα» χρησιμοποιείται στη Six Sigma ως μέτρο απόδοσης. Κάθε διεργασία περιλαμβάνει στην έξοδο της ένα αποτέλεσμα (εκροή) που μπορεί να είναι προϊόν, υπηρεσία ή πληροφορία. Ο αριθμός ελαττωμάτων ανά εκατομμύριο πιθανότητες αυτού του αποτελέσματος δημιουργεί το μέτρο απόδοσης και παίρνει τις χαρακτηριστικές τιμές επιπέδου σίγμα.
Με τη χρήση αυτής της μεθόδου ο στόχος είναι μία διεργασία να πλησιάσει το:
6σ = 3,4 ελαττώματα ανά εκατομμύριο πιθανότητες
Πριν την εισαγωγή της Six Sigma τα κριτήρια απόδοσης παγκοσμίως επέτρεπαν πολλές χιλιάδες ελαττώματα ανά εκατομμύριο πιθανότητες. Συγκεκριμένα τα παλαιοτέρα επίπεδα απόδοσης ήταν μεταξύ 3 και 4 σ, δηλαδή μεταξύ 6.200 και 67.000 ελαττώματα ανά εκατομμύριο πιθανότητες.
Δείκτες ικανότητας
Η «ικανότητα διεργασίας» είναι η ιδιότητα της διεργασίας να ικανοποιήσει τις αναμενόμενες απαιτήσεις προδιαγραφών. Αποτελεί μία σύγκριση της απόδοσης της διεργασίας με τις απαιτήσεις των πελατών.
Κάθε διεργασία έχει μεταβλητότητα είτε λόγω κοινών αιτιών είτε λόγω ειδικών αιτιών. Αυτή η μεταβλητότητα παρουσιάζεται στη Six Sigma με τη χρήση των «δεικτών ικανότητας». Οι ποιο κοινοί δείκτες ικανότητας καταγράφονται στη συνέχεια.
Ο δείκτης Cpk δείχνει πόσο καλά η διεργασία είναι «κεντραρισμένη» στις προδιαγραφές και υπολογίζεται από τον τύπο:
όπου USL και LSL είναι αντίστοιχα το άνω και κάτω όριο προδιαγραφών, μ είναι η μέση τιμή και σ είναι η τυπική απόκλιση της διεργασίας.
Ο δείκτης Cp δείχνει το εύρος των προδιαγραφών σε σχέση με την μεταβλητότητα της διεργασίας, χωρίς να λαμβάνει όμως υπόψη πόσο καλά είναι κεντραρισμένη στις προδιαγραφές. Ο δείκτης Cp υπολογίζεται από τον τύπο:
Όταν γίνεται υπολογισμός των δεικτών ικανότητας συνήθως εξάγονται τα παρακάτω συμπεράσματα:
- Cp = 2 και Cpk = 1,5 υποδεικνύουν ότι η διεργασία έχει πετύχει ποιότητα Six Sigma.
- Cp, Cpk ≥ 1,33 δείχνουν ότι η διεργασία είναι «ικανή».
- Cp, Cpk ≈ 1 δείχνουν ότι η διεργασία οριακά επιτυγχάνει τις προδιαγραφές.
- Cp, Cpk < 1 δείχνουν ότι η διεργασία δίνει αποτελέσματα που είναι εκτός προδιαγραφών.
Η περιγραφή της μεθόδου Six Sigma θα συνεχιστεί σε επόμενο άρθρο.
Οι παράγραφοι που περιλαμβάνουν στατιστικές έννοιες προέρχονται από το εγχειρίδιο “The Certified Six Sigma Green Belt” των R.Munro, G. Ramu, D. Zrymiak, έκδοση της American Society for Quality.
