Το Μοντέλο Shingo – Μέρος 1

Το Μοντέλο Shingo έχει σχεδιαστεί από το Ινστιτούτο Shingo της Σχολής Διοίκησης Jon M. Huntsman του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Γιούτα και βασίζεται στο έργο του Dr. Shigeo Shingo, του Ιάπωνα μηχανικού που έχει συνεισφέρει πάρα πολλά στην ανάπτυξη της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας και της Λιτής Διαχείρισης.

O Dr. Shingo έχει γράψει πολλά βιβλία που περιλαμβάνουν ιδέες όπως η διασφάλιση ποιότητας στην πηγή, η ροή αξίας στους πελάτες, η εργασία με μηδενικά αποθέματα, η ταχεία αλλαγή παραγωγής σε μηχανές με το εργαλείο «Single-Minutes Exchange of Die” (SMED) και η σημαντικότητα της παρουσίας των στελεχών στο χώρο που παράγεται το προϊόν ή η υπηρεσία (Gemba). Επίσης έχει συνεργαστεί με τα στελέχη της Toyota στην εφαρμογή αυτών των ιδεών.

Το μοντέλο είναι το αποτέλεσμα πολλών ετών έρευνας του Ινστιτούτου Shingo σε οργανισμούς που εφάρμοσαν τις αρχές του, τόσο σε αυτούς που παρουσίασαν σημαντική βελτίωση όσο και σε αυτούς που δεν τα κατάφεραν. Το Ινστιτούτο απονέμει το Βραβείο Shingo σε οργανισμούς που έχουν επιτύχει επιχειρησιακές βελτιώσεις, βασιζόμενες στις Αρχές του.

Το Μοντέλο Shingo έχει κοινά στοιχεία με προγράμματα Λιτής Διαχείρισης (περισσότερο) και την Έξι Σίγμα (λιγότερο). Έτσι καθίσταται ευκολότερα κατανοητό και εφαρμόσιμο από στελέχη οργανισμών που έχουν μελετήσει τις προαναφερόμενες μεθοδολογίες.

Τα βασικά συστατικά του Μοντέλου Shingo είναι:

• Οι δέκα Κατευθυντήριες Αρχές
• Τα Συστήματα
• Τα Εργαλεία
• Τα Αποτελέσματα
• Η Κουλτούρα (Συμπεριφορά)

Το μοντέλο παρουσιάζεται σε δύο άρθρα, όπου στο πρώτο άρθρο γίνεται αναφορά στο πρώτο συστατικό του μοντέλου (ή διαμάντι όπως αποκαλείται στη σχηματική απεικόνιση του μοντέλου) τις δέκα Κατευθυντήριες Αρχές.

Οι δέκα Κατευθυντήριες Αρχές

Το Μοντέλο χρησιμοποιεί τον ορισμό του Dr. Stephen R. Covey (καθηγητή του Πανεπιστημίου της Γιούτα) για να περιγράψει την έννοια της Αρχής (Principle) ως “ο θεμελιώδης κανόνας ο οποίος είναι καθολικά κατανοητός, αέναος και αυταπόδεικτος, και επιφέρει αναπόφευκτα κάποια συνέπεια”. Ο ορισμός αυτός είναι συνυφασμένος με αυτόν των Καθολικών Αρχών (Universals) του J. M. Juran.

Οι Κατευθυντήριες Αρχές του μοντέλου είναι κατηγοριοποιημένες σε τρεις ομάδες, ή διαστάσεις όπως αναφέρονται, οι οποίες σχηματίζουν μία πυραμίδα.

Βάση Πυραμίδας

Στην βάση της πυραμίδας βρίσκονται οι αρχές που θέτουν τα θεμέλια ενός οργανισμού και σχετίζονται με τον άνθρωπο. Το μοντέλο τις ονομάζει “Πολιτισμικοί Παράγοντες” και περιλαμβάνει:

• Την πρώτη αρχή, το σεβασμό προς κάθε άτομο, συνάδελφο ή συνεργάτη και γενικότερα το κοινωνικό σύνολο.
• Τη δεύτερη αρχή, τον μετριόφρονα τρόπο συμπεριφοράς των ηγετών ενός οργανισμού.

Οι έννοιες που υποστηρίζουν αυτή τη διάσταση είναι το ασφαλές περιβάλλον, τόσο για εργαζομένους, όσο και για όλη την κοινότητα που περιβάλλει τον οργανισμό, η ανάπτυξη, συμμετοχή και ενδυνάμωση των εργαζομένων και η εξέλιξη του οργανισμού σε ένα περιβάλλον μάθησης για τους ανθρώπους του.

Ενδιάμεσο Πυραμίδας

Στον μέσον της πυραμίδας βρίσκονται οι αρχές που σχετίζονται με τη διεργασία. Η διάσταση αυτή ονομάζεται “Συνεχής Βελτίωση” και περιλαμβάνει:

• Την τρίτη αρχή, τη δημιουργία νοοτροπίας οργανισμού όπου θα κυριαρχούν η προσπάθεια διαρκής βελτίωσης και η αναζήτηση της τελειότητας.
• Την τέταρτη αρχή, την επιστημονική σκέψη, την κατανόηση και αποδοχή των διαφορετικών επιλογών και πιθανοτήτων, τον πειραματισμό με νέες ιδέες και τη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε στοιχεία και δεδομένα.
• Την πέμπτη αρχή, την προσήλωση στη διεργασία, από την οποία πρέπει να παράγεται το ιδεατό αποτέλεσμα. Είναι αδύνατον ακόμα και για τους πιο αξιόλογους ανθρώπους να δίνουν σωστό προϊόν ή υπηρεσία, όταν λειτουργούν μέσα σε μία προβληματική διεργασία.
• Την έκτη αρχή, τα ελλαττωματικά προϊόντα ή υπηρεσίες να εντοπίζονται και να διορθώνονται στη δημιουργία τους.
• Την έβδομη αρχή, η μέγιστη αξία δημιουργείται όταν υπάρχει συνεχής ροή (flow) σε μία διεργασία η οποία παράγει προϊόν ή υπηρεσία που έχει ζητηθεί από τον πελάτη (pull).

Οι έννοιες που υποστηρίζουν αυτή τη διάσταση είναι η εξάλειψη Σπαταλών (Wastes), η Συστηματική Εργασία (Standard Work), η απευθείας παρατήρηση στο χώρο της διεργασίας (Go & Observe, gemba walk), η Ροή Αξίας (Value Stream), τα ελλαττωματικά προϊόντα ή οι υπηρεσίες να ανακαλύπτονται και διορθώνονται στη δημιουργία τους, και πολλές άλλες.

Κορυφή Πυραμίδας

Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται οι αρχές που σχετίζονται με την οργάνωση και το σκοπό ενός οργανισμού. Η διάσταση αυτή ονομάζεται “Ευθυγράμμιση Οργανισμού” και περιλαμβάνει:

• Την όγδοη αρχή, τη συστημική σκέψη, την αντίληψη των αλληλοσυνδέσεων σε ένα σύστημα και τη λειτουργία των ατόμων ώστε οι αποφάσεις και βελτιώσεις να ευθυγραμμίζονται με τα επιθυμητά αποτελέσματα ενός οργανισμού.
• Την ένατη αρχή, τη δημιουργία σταθερού σκοπού, το να κατανοήσουν δηλαδή οι άνθρωποι του οργανισμού το σκοπό και τη φιλοσοφία του.
• Τη δέκατη αρχή, τη δημιουργία αξίας για τον πελάτη, όπου το προϊόν ή/και υπηρεσία που προσφέρει ο οργανισμός είναι αυτό που επιζητεί ο πελάτης και είναι διατεθειμένος να πληρώσει.

Όπως οι προηγούμενες διαστάσεις, έτσι και αυτή υποστηρίζεται από έναν αριθμό ιδεών, όπως η επικέντρωση στα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, η συμμόρφωση όλων των επιμέρους συστημάτων ενός οργανισμού σε μία κοινή πλατφόρμα διαχείρισης, η αναγνώριση των πελατών εντός και εκτός οργανισμού, κ.ά.

Η ανάλυση του μοντέλου θα συνεχιστεί σε επόμενο άρθρο.