Ενδυνάμωση εργαζομένων
«Ποιος είσαι εσύ που το αποφάσισες…»
«Μα ποιος νομίζεις ότι είσαι…»
«Ποιος κάνει κουμάντο εδώ πέρα…»
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τέτοιου είδους συμπεριφορές στην εργασιακή τους σταδιοδρομία. Συμπεριφορές που μειώνονται, θέλω να πιστεύω, όσο εξελίσσεται η κοινωνία και αυξάνεται το επίπεδο ενσυναίσθησης των ανθρώπων.
Από μόνα τους τα παραπάνω δεν επαρκούν. Ένας οργανισμός, μικρός ή μεγάλος, πρέπει να ακολουθήσει πρακτικές και να δημιουργήσει την εργασιακή κουλτούρα, ώστε να αποφύγει λανθασμένες συμπεριφορές και να επιτύχει ένα περιβάλλον συνεχούς βελτίωσης.
Για την επίτευξη αυτών απαιτείται, κατά προτεραιότητα, οι οργανισμοί να επενδύσουν στην Ενδυνάμωση (Empowerment) των εργαζομένων τους. Η μετάφραση του όρου, όπως περιλαμβάνεται στο Business Dictionary, είναι: «Μία επιχειρησιακή πρακτική, όπου μοιράζομαι με τους εργαζόμενους τις πληροφορίες, τις ανταμοιβές και τις δυνατότητες, ώστε να παίρνουν πρωτοβουλίες και αποφάσεις για την επίλυση προβλημάτων και βελτίωση υπηρεσιών και επιδόσεων.»
Προαπαιτούμενα
Πριν ξεκινήσει όμως ένας οργανισμός την προσέγγιση σε αυτή την πρακτική, υπάρχουν ορισμένα προαπαιτούμενα, τα οποία αποτελούν καθολικές αρχές. Θεωρώ ως δεδομένα τη σωστή συμπεριφορά, το σεβασμό και την αποδοχή στη διαφορετικότητα του ατόμου και για αυτό δεν τα αναλύω.
Καθορισμός ρόλων – Περιγραφή αρμοδιοτήτων
Η περιγραφή της κάθε θέσεως σε έναν οργανισμό, με το ρόλο και τις αρμοδιότητες, αποτελεί το έναυσμα για την καλή οργάνωσή του. Δεν υπάρχει δικαιολογία, ακόμη και για πολύ μικρούς οργανισμούς με μονοψήφιο αριθμό ατόμων, να μην έχουν μία λεπτομερή περιγραφή του ρόλου του κάθε εργαζομένου με τις αρμοδιότητές του.
Εκπαίδευση, αξιολόγηση και επιμονή στη βελτίωσή του εργαζόμενου
Η δημιουργία ενός σωστού προγράμματος εκπαίδευσης, καθώς και η παρουσία στον οργανισμό ατόμων που έχουν τις ικανότητες, τις γνώσεις και τη θέληση για να εκπαιδεύουν, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Επίσης, περιοδικές συναντήσεις με τον εργαζόμενο, όπου θα ακούγεται η άποψη του για την εργασία και θα ακούει σχόλια και προτάσεις από τον προϊστάμενο ή μέντορα του, αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για τη βελτίωση.
Επάρκεια κατάλληλων εργαλείων και μεθόδων για σωστή εργασία
Η έλλειψη των κατάλληλων μέσων για σωστή και αποδοτική εργασία είναι τροχοπέδη στην εξέλιξη τόσο του οργανισμού όσο και των εργαζομένων του. Εκτός από το να υπάρχει σε έναν οργανισμό η καλή γνώση εργαλείων και μεθόδων που βοηθάνε την κάθε εργασία, είναι σημαντικό ο κάθε επικεφαλής να λαμβάνει υπόψη του τις γνώμες των εργαζομένων, για το ποια μέσα μπορούν να τους βοηθήσουν στην εργασία τους.
Δημιουργία, τήρηση και αλλαγή (εάν χρειάζεται) κανόνων
Η γνωστή αρχή make rule, follow rule, change rule είναι σημαντική και πρέπει να τηρείται από όλους όσους εργάζονται μέσα σε έναν οργανισμό.
Γνώση του «σε ποιον να απευθυνθώ» ή «από ποιον να ζητήσω ευθύνες»
Οι ρόλοι, οι κανόνες, η εκπαίδευση και τα κατάλληλα μέσα βοηθάνε, ώστε το κάθε άτομο μέσα στον οργανισμό να έχει τη δυνατότητα συνεργασίας με το σωστό άτομο όταν το χρειάζεται, αλλά και κάθε προϊστάμενος να καταλογίζει τις ευθύνες στο σωστό εργαζόμενο.
Εξέλιξη
Όταν τα παραπάνω γίνουν μέρος των συνηθειών του οργανισμού, ξεκινάει η δημιουργία μίας ωφέλιμης κουλτούρας, μέσα στην οποία μπορεί να γίνει η ανάπτυξη ενδυναμωμένων στελεχών. Κάποιες από τις αρχές που μπορεί να βοηθήσουν σε αυτή την εξέλιξη είναι:
Διάδοση πληροφοριών και δεδομένων
Είτε είναι ο επιχειρηματίας που μοιράζεται με τα στελέχη τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησής του, είτε είναι ένας προϊστάμενος που μοιράζεται με τους εργαζόμενους τα ευχάριστα ή δυσάρεστα νέα, σε κάθε βαθμίδα και προς κάθε εργαζόμενο πρέπει να γίνεται μεταφορά πληροφοριών και δεδομένων. Οι εργαζόμενοι που έχουν το ενδιαφέρον και τις ικανότητες, θα χρησιμοποιήσουν αυτές τις εμπειρίες με στόχο την προσωπική και ομαδική βελτίωση.
Δημιουργικός χρόνος εργασίας
Υπάρχουν δεκάδες μελέτες που υποδεικνύουν ότι ο άνθρωπος μπορεί να αποδώσει συγκεκριμένες ώρες μέσα στο 24ωρο. Επίσης, για να επιτευχθεί ο πολυπόθητος δημιουργικός χρόνος κατά την εργασία, απαιτούνται συγκεκριμένες συνθήκες. Η υπερφόρτωση των εργαζομένων με καθήκοντα και εργασίες δημιουργεί τα αντίθετα από τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.
Βελτίωση ικανοτήτων
Η συλλογική πρόοδος επιτυγχάνεται με τη βελτίωση των ικανοτήτων των εργαζομένων. Είτε με εξωτερικά προγράμματα εκπαίδευσης, είτε εντός με τη χρήση μέντορα/ εκπαιδευτή, η εξέλιξη αυτή προσδίδει αξία σε κάθε οργανισμό και δημιουργεί αίσθημα ικανοποίησης στον εργαζόμενο. Για την επιτυχία αυτών απαιτείται σωστός προγραμματισμός και υγιής σχέση μεταξύ χρόνου εργασίας και εκπαίδευσης.
Γόνιμη συμπεριφορά των ηγετών
Ηγέτης σε έναν οργανισμό είναι το άτομο που καθοδηγεί μία ομάδα, ανεξαρτήτως του μεγέθους της. Ο ηγέτης πρέπει να είναι μετριόφρων και γενναιόδωρος. Η δημιουργία ενδυναμωμένων εργαζομένων μπορεί να επιτευχθεί, όταν ο ηγέτης δεν κυριαρχεί στην εργασιακή καθημερινότητα και επιτρέπει την ανάληψη πρωτοβουλιών από τους ίδιους.
Ομαδικός τρόπος εργασίας
Το πνεύμα ομαδικότητας ξεκινάει από τον ηγέτη και διαχέεται σε όλα τα μέλη του οργανισμού ή της ομάδας. Άτομα που τους αρέσει να μονοπωλούν το ενδιαφέρον πρέπει να περιορίζονται από τους ηγέτες, ενώ άτομα χαμηλών τόνων πρέπει να παρακινούνται, ώστε να έχουν περισσότερο συμμετοχή. Μία ομάδα ανθρώπων που εργάζονται για τον ίδιο σκοπό είναι τόσο δυνατή όσο και το πιο αδύναμο μέλος της.
Όραμα
Το όραμα επίτευξης επιχειρησιακής αριστείας με ενδυναμωμένους εργαζόμενους ξεκινάει από την ηγετική ομάδα ενός οργανισμού. Το κλισέ «εδώ αυτά δεν γίνονται» είναι η εύκολη λύση για να αποφευχθεί η αλλαγή. Όμως η προσπάθεια βελτίωσης και η συμμετοχή των εργαζομένων χρειάζεται όραμα, υπομονή και επιμονή.
Οι ηγέτες που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των εργαζομένων τους αποκομίζουν μακροπρόθεσμα κέρδη. Η επένδυση στον άνθρωπο και τη γνώση αποτελούν το σημαντικότερο παράγοντα προόδου ενός οργανισμού.