Το μοντέλο EFQM – Μέρος 3

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της περιγραφής του μοντέλου γίνεται ανάλυση του διαγνωστικού εργαλείου RADAR του EFQM και αναφορά στην πρακτική εφαρμογή του μοντέλου.

Τι είναι το RADAR

Είναι καταρχήν ένα ακρωνύμιο που προέρχεται από τα αρχικά των παρακάτω λέξεων:

R – Results (Αποτελέσματα)

Α – Approaches (Προσεγγίσεις)

D – Deployment (Ανάπτυξη/ Εφαρμογή)

A – Assessment (Αξιολόγηση)

R – Refinement (Εκλέπτυνση/ Βελτίωση – τελειοποίηση)

Είναι επίσης ο κύκλος της διαρκούς βελτίωσης του EFQM. Η λογική του RADAR είναι μία πιο σύγχρονη και αναλυτική εκδοχή του κύκλου PDCA των Shewhart/ Deming.

Είναι ένα διαγνωστικό εργαλείο που αναπτύχθηκε ώστε να βοηθάει τους οργανισμούς:

• Στο να διαχειρίζονται καλύτερα τον τρόπο εργασίας τους
• Στο να εντοπίζουν τα δυνατά τους σημεία και τις ευκαιρίες για βελτίωση

Ανάλυση του κύκλου RADAR

To ίδρυμα δίνει σε αυτά τα πέντε βήματα την ονομασία RADAR Elements (Στοιχεία RADAR). Ακολουθεί μία σύντομη ανάλυσή τους και η αντιστοιχία τους με τον κύκλο PDCA.

R – Ο προσδιορισμός των Αποτελεσμάτων που σκοπεύει να επιτύχει ο οργανισμός, ως μέρος της στρατηγικής του. Ο κύκλος ξεκινάει ουσιαστικά από το τέλος, δηλαδή από το τι θέλει να πετύχει ο οργανισμός. Είναι σε αντιστοιχία με το βήμα Plan του PDCA (μαζί με το επόμενο).

Α – Ο αριθμός των Προσεγγίσεων, των ενεργειών – λύσεων που σκοπεύει να εφαρμόσει ο οργανισμός για να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μαζί με το προηγούμενο είναι σε αντιστοιχία με το βήμα Plan του PDCA.

D – Η Ανάπτυξη και εφαρμογή των προσεγγίσεων που έχουν επιλεγεί. Είναι σε αντιστοιχία με το βήμα Do του PDCA.

A – Η Αξιολόγηση των εφαρμοσμένων προσεγγίσεων, δηλαδή το πόσο καλά ή όχι λειτουργούν οι λύσεις που έχουν επιλεγεί. Είναι σε αντιστοιχία με το βήμα Check του PDCA.

R – Η Εκλέπτυνση, δηλαδή η βελτίωση των εφαρμοσμένων προσεγγίσεων με τη χρήση καλών πρακτικών του ίδιου οργανισμού ή άλλων οργανισμών. Είναι σε αντιστοιχία με το βήμα Αct του PDCA.

Τα Στοιχεία συνδέονται με έναν αριθμό Χαρακτηριστικών (Attributes) και για κάθε «ζευγάρι» Στοιχείου / Χαρακτηριστικού υπάρχει περιγραφή μέσα στους πίνακες που έχει εκδώσει το ίδρυμα. Αυτοί οι πίνακες βοηθούν στη βαθύτερη κατανόηση του εργαλείου RADAR και στο πως αυτό συνεργάζεται με το μοντέλο EFQM.

Συνεργασία μοντέλου EFQM και εργαλείου RADAR

Ένας οργανισμός μπορεί να χρησιμοποιήσει το εργαλείο RADAR στο επίπεδο των Χαρακτηριστικών, σε συνδυασμό με το μοντέλο EFQM ώστε:

• Nα βοηθηθεί στον προσδιορισμό των δυνατών του σημείων και των ευκαιριών για βελτίωσή του
• Nα βοηθηθεί στην περιγραφή των επιθυμητών αποτελεσμάτων και των απαραίτητων ενεργειών για την επίτευξη αυτών των αποτελεσμάτων.

Οι πίνακες που έχει εκδώσει το ίδρυμα συνδυάζουν τους Πυλώνες και τα Κριτήρια του μοντέλου EFQM με τα Στοιχεία και τα Χαρακτηριστικά του εργαλείου RADAR. Υπάρχουν τρεις πίνακες, όπου κάθε ένας είναι αφιερωμένος σε έναν πυλώνα του μοντέλου.

Σημείωση: Οι τρεις πίνακες υπάρχουν στη δωρεάν (σύντομη) αγγλική έκδοση του μοντέλου EFQM.

Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο πως μπορούν να εφαρμοσθούν το μοντέλο EFQM και το εργαλείο RADAR.

Χρήση του μοντέλου EFQM και του εργαλείου RADAR για αυτοαξιολόγηση

Το ίδρυμα έχει διαπιστώσει ότι η αυτοαξιολόγηση είναι βασικό συστατικό στη διαδικασία ανάπτυξης στρατηγικής οποιουδήποτε οργανισμού. Η διαδικασία αυτοαξιολόγησης δίνει σε κάθε οργανισμό έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο να εντοπίζει και να ανταποκρίνεται σε ευκαιρίες και απειλές, να δει τι κάνει, πώς το κάνει, τα αποτελέσματα που παίρνει και το βαθμό εμπιστοσύνης που έχει ότι αυτά τα αποτελέσματα θα διατηρηθούν στο μέλλον.

Η διαδικασία αυτοαξιολόγησης περιλαμβάνει τρεις τρόπους, όπου ο επόμενος στη σειρά είναι πιο απαιτητικός από τον προηγούμενο:

• Ερωτηματολόγιο

Είναι η πιο «ήπια» μορφή αξιολόγησης και απευθύνεται στους λιγότερο ώριμους οργανισμούς, όπου τους βοηθάει να αναγνωρίσουν τη θέση τους εντός του πλαισίου του μοντέλου. Το ερωτηματολόγιο απαιτεί μικρή προσπάθεια, ελάχιστη εκπαίδευση και το αποτέλεσμα βασίζεται αποκλειστικά στις απόψεις και αντιλήψεις αυτών που θα το συμπληρώσουν.

• Business Matrix

Είναι η ενδιάμεσης δυσκολίας μορφή αξιολόγησης, με την οποία βαθμολογείται ο οργανισμός σε σχέση με τα Κριτήρια του μοντέλου EFQM και τα Στοιχεία RADAR. Χρησιμοποιώντας αυτό τον τρόπο οι οργανισμοί μπορούν να κατανοήσουν την απόδοσή τους δίνοντας έμφαση στα αποδεικτικά στοιχεία.

• Business Matrix Advanced

Παρέχει μια πλήρη αξιολόγηση σε σχέση με όλα τα Μέρη Κριτηρίων του Μοντέλου EFQM. Η βαθμολογία βασίζεται στο πλήρες σύνολο των Χαρακτηριστικών RADAR. Χρησιμοποιώντας αυτό το εργαλείο οι οργανισμοί αποκτούν μια λεπτομερή αξιολόγηση της απόδοσής τους. Δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στα αποδεικτικά στοιχεία οπότε απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια από την πλευρά του οργανισμού.

Εξωτερική αξιολόγηση και αναγνώριση

Για πολλούς οργανισμούς έρχεται η στιγμή όπου βλέπουν την ανάγκη να αποκτήσουν μια προοπτική από έξω. Όταν φτάσει ο οργανισμός σε αυτό το στάδιο, μπορεί να αποφασίσει να συμμετάσχει σε ένα σχέδιο αναγνώρισης του EFQM. Το ίδρυμα προσφέρει διαφορετικά επίπεδα αναγνώρισης, ανάλογα με την ωριμότητα του αιτούντος οργανισμού που την αναζητά.

Τα τέσσερα επίπεδα αναγνώρισης, από το βασικό “Validated” έως το κορυφαίο “Global Award”:

• Validated by EFQM
• Qualified by EFQM
• Recognized by EFQM
• EFQM Global Award

Άλλες εφαρμογές του μοντέλου EFQM και του εργαλείου RADAR

• Benchmarking

Εάν είναι γνωστή η βαθμολογία ενός οργανισμού, μπορεί να γίνει συνεννόηση με έναν άλλο χρήστη του Μοντέλου EFQM, από τον ίδιο τομέα ή από διαφορετικό, και να γίνει σύγκριση των βαθμολογιών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην αλληλοβοήθεια μεταξύ οργανισμών και στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας τους.

• Διαχείριση ενός project
• Χρήση του Μοντέλου EFQM ως πλαίσιο καλής πρακτικής
• Χρήση του μοντέλου ως «φακό» για συγκεκριμένα θέματα διαχείρισης

Το ίδρυμα άρχισε πρόσφατα να αναπτύσσει μια σειρά «φακών» που βασίζονται στην ίδια δομή με το μοντέλο EFQM. Οι φακοί επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα θέματα διαχείρισης συμπεριλαμβανομένων των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UN SDGs), της καινοτομίας, της κυκλικής οικονομίας και των διαταραχών στο παγκόσμιο περιβάλλον.

Για καθέναν από αυτούς τους φακούς υπάρχουν ορισμένα εργαλεία και ερωτηματολόγια, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό των δυνατών σημείων και των ευκαιριών ενός οργανισμού για βελτίωση στον συγκεκριμένο τομέα.

Το παρών άρθρο αντλεί πληροφορίες από τα εγχειρίδια και τον ιστότοπο του EFQM. Επικοινωνήστε μαζί μου για περισσότερες πληροφορίες.